در سال‌های اخیر، مهاجرت پزشکان به یکی از پرتقاضاترین مسیرهای حرفه‌ای در میان پزشکان ایرانی تبدیل شده است. دلایل این رویکرد روشن است: کمبود جهانی پزشک، افزایش تقاضا برای نیروهای درمانی آموزش‌دیده و فرصت‌های کاری گسترده در نظام‌های سلامت کشورهای توسعه‌یافته. بااین‌حال، آنچه مسیر را برای پزشکان ایرانی دشوار میکند، تفاوت در نظام آموزش پزشکی، آزمون‌های معادلسازی و الزامات زبانی هر کشور است.
انتخاب بهترین کشور برای مهاجرت پزشکان بیش از آنکه به مقصدی خاص محدود شود، به مجموعه‌ای از عوامل کلیدی وابسته است؛ از جمله روند ارزیابی مدارک، هزینه‌های معادلسازی و زندگی، امکان دریافت اقامت کاری و نیاز واقعی آن کشور به پزشکان خارجی.
در این مقاله، نگاهی دقیق و مقایسه‌ای به بهترین کشورها برای مهاجرت پزشکان خواهیم داشت؛ از شرایط و هزینه‌ها گرفته تا میزان سهولت معادلسازی مدارک و فرصت‌های کاری واقعی.
مهاجرت پزشکان به کانادا
کانادا یکی از اصلی‌ترین مقاصد برای پزشکان ایرانی است؛ کشوری که به دلیل کمبود نیروی متخصص در نظام سلامت، مسیرهای مهاجرتی مشخص و نسبتاً قابل پیش‌بینی برای پزشکان ایجاد کرده است.
در ابتدای سال 2025، دولت کانادا اعلام کرد که بیش از ۱۵ هزار موقعیت شغلی خالی در حوزه‌های مرتبط با سلامت وجود دارد و یکی از اولویت‌های سیستم مهاجرتی اکسپرس اینتری، جذب پزشکان و متخصصان علوم سلامت خواهد.
از مشاوره تا اقامت در کنار شما
تماس سریع - بالای مطالب - مشترک بین کشورها
شرایط مهاجرت پزشکان به کانادا
پزشکان ایرانی میتوانند از چند مسیر اصلی برای ورود به کانادا اقدام کنند:
- برنامه‌های فدرال: از طریق اکسپرس اینتری یا مسیرهای تخصصی مانند Federal Skilled Worker برای پزشکان واجد شرایط.
- برنامه‌های استانی (PNP): هر استان مسیر مخصوص خود را دارد و برخی از آن‌ها مانند نوا اسکوشیا یا ساسکاچوان برنامه‌های جذب پزشک خارجی را فعال‌تر دنبال می‌کنند.
- مجوز فعالیت پزشکی: تمامی پزشکان بین‌المللی باید مدارک خود را در Medical Council of Canada (MCC) ارزیابی کنند و در نهایت از طریق کالج‌های استانی (مثل CPSNS در نوا اسکوشیا یا CPSO در انتاریو) مجوز فعالیت بگیرند.
فرایند ارزیابی مدارک معمولاً شامل سه مرحله است:
- ارسال مدارک به PhysiciansApply.ca برای تأیید اعتبار تحصیلی.
- شرکت در آزمون‌های MCCQE Part I و در صورت نیاز Part II.
- گذراندن دوره‌های کارآموزی یا Practice Ready Assessment (PRA) در استان مقصد.
- هزینه‌های این مراحل معمولاً بین ۲٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ دلار کانادا متغیر است و بسته به استان و نوع مجوز نهایی ممکن است افزایش یابد.
استان نوا اسکوشیا: ساده‌ترین مسیر برای پزشکان ایرانی
در میان استان‌های کانادا، نوا اسکوشیا به‌عنوان یکی از راحت‌ترین و شفاف‌ترین مقاصد برای پزشکان ایرانی شناخته می‌شود. این استان به دلیل کمبود پزشک، سیستم مهاجرتی اختصاصی خود را تحت عنوان Nova Scotia Physician Stream ایجاد کرده است که روند دریافت اقامت و مجوز کار را ساده‌تر میکند.
ویژگی‌های اصلی این مسیر عبارتند از:
- نیاز به پیشنهاد کاری رسمی (Job Offer) از مراکز درمانی تحت نظارت Nova Scotia Health یا IWK Health Centre.
- امکان دریافت نامزدی استانی و سپس اقامت دائم کانادا.
- وجود مسیر ویژه برای پزشکان دارای تجربه کاری مستقل، با عنوان Practice Ready Assessment (PRA) که مدت‌زمان ارزیابی را کاهش می‌دهد.
- نبود الزام به شرکت در آزمون‌های سخت‌گیرانه کانادا پیش از ورود، در صورت قبولی در PRA.
- زمان پردازش سریعتر نسبت به استان‌هایی مثل انتاریو یا بریتیش کلمبیا (1 تا 2 سال).
مهاجرت پزشکان به اسپانیا
اسپانیا یکی از معدود کشورهای اروپایی است که مسیر معادلسازی برای پزشکان خارجی، به‌ویژه پزشکان ایرانی، را با روندی شفاف و بدون آزمون ورودی طراحی کرده است. این موضوع باعث شده در سال‌های اخیر، مهاجرت پزشکان به اسپانیا از سراسر دنیا، رشد چشمگیری داشته باشد.
فرایند معادلسازی مدارک پزشکی در اسپانیا با عنوان «Homologación» شناخته می‌شود. این مسیر در مقایسه با کشورهای دیگر اتحادیه اروپا، یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای شروع کار پزشکی در اروپا محسوب می‌شود.
مراحل اصلی به ترتیب زیر است:
- مرحله ۱: ارسال درخواست رسمی Homologación و تکمیل فرم Modelo 790–107 در پورتال وزارت علوم.
- مرحله ۲: ترجمه رسمی تمام مدارک به اسپانیایی و دریافت تأییدیه Apostille (طبق کنوانسیون لاهه).
- مرحله ۳: تحویل مدارک به‌صورت حضوری یا از طریق نماینده قانونی در اسپانیا.
- مرحله ۴: انتظار بررسی پرونده (میانگین زمان پاسخ بین ۶ تا ۱۲ ماه است).
- مرحله ۵: ثبت در کالج پزشکی محلی (Colegio de Médicos) برای دریافت مجوز فعالیت.
نکته کلیدی: برخلاف بسیاری از کشورهای اروپایی، در اسپانیا پزشکان غیراروپایی نیازی به گذراندن آزمون کتبی یا عملی معادلسازی ندارند؛ در صورت تأیید مدارک، مجوز فعالیت مستقیم صادر می‌شود.
شرایط مهاجرت پزشکان به اسپانیا
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| مدرک تحصیلی | دکترای عمومی یا تخصصی از دانشگاه معتبر (با ترجمه و تأیید رسمی) |
| زبان مورد نیاز | اسپانیایی در سطح B2 یا C1 (بسته به محل کار) |
| سابقه کاری | سابقه کار در کشور مبدأ امتیاز محسوب می‌شود اما الزامی نیست |
| هزینه‌های اداری | بین 200 تا 400 یورو برای فرم‌ها، ترجمه و قانونی‌سازی مدارک |
| مدت‌زمان پردازش | حدود ۹ ماه تا ۱ سال (میانگین اروپایی، پایین‌تر از آلمان و هلند) |
هزینه مهاجرت پزشکان به اسپانیا
هزینه مهاجرت پزشکان به اسپانیا شامل چند بخش اصلی است: هزینه‌های معادلسازی، مدارک، اقامت و هزینه‌های اولیه زندگی.
| نوع هزینه | میانگین هزینه (یورو) |
|---|---|
| ترجمه رسمی مدارک پزشکی و سوابق کاری | 100 – 150 € |
| هزینه Apostille (تأیید بین‌المللی مدارک) | 30 – 60 € |
| فرم رسمی Homologación (Modelo 790) | 163 € |
| ارسال مدارک یا نمایندگی قانونی در اسپانیا | 100 – 200 € |
| هزینه ثبت در Colegio de Médicos | 150 – 300 € |
| هزینه اقامت و بیمه اولیه در ماه‌های نخست | حدود 800 – 1,200 € در ماه |
این رقم، هزینه مهاجرت پزشکان به اسپانیا بدون درنظرگرفتن هزینه زبان و اقامت بلندمدت است که ممکن است بسته به شهر و وضعیت فرد افزایش یابد.
مهاجرت پزشکان به هلند
هلند یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای اروپایی در حوزه سلامت است و به‌دلیل نظم، شفافیت اداری و کیفیت بالای نظام درمانی، همواره در فهرست بهترین کشورها برای مهاجرت پزشکان قرار می‌گیرد. بااین‌حال، باید واقع‌بین بود: مسیر مهاجرت پزشکان به هلند برای افرادی که مدرک پزشکی خود را خارج از اتحادیه اروپا (از جمله ایران) گرفته‌اند، زمان‌برتر از برخی مقاصد دیگر است. در مقابل، برای گروه‌هایی مانند داروسازها و فیزیوتراپیست‌ها، روند تأیید مدارک و ورود به بازار کار در این کشور ساده‌تر و سریعتر انجام می‌شود.
پزشکان ایرانی برای دریافت مجوز رسمی کار در هلند باید مراحل قانونی مشخصی را طی کنند. مهم‌ترین نهاد ناظر در این روند BIG-register است که تحت نظارت وزارت بهداشت، رفاه و ورزش هلند فعالیت میکند. این سامانه تعیین میکند که پزشک خارجی واجد شرایط فعالیت در نظام سلامت این کشور هست یا نه.
مراحل اصلی عبارت‌اند از:
- ارزیابی مدرک پزشکی (CBGV): مدارک تحصیلی باید به تأیید کمیسیون مدارک پزشکی خارجی برسد تا معادل با مدرک پزشکی هلندی شناخته شود.
- آموزش زبان هلندی: پزشکان باید سطح زبان خود را تا C1 ارتقا دهند. بدون این مهارت، امکان ورود به مرحله بعد وجود ندارد.
- ثبت در BIG-register: پس از تأیید مدرک و زبان، پزشک می‌تواند برای ثبت‌نام در این سامانه اقدام کند.
- ارزیابی مهارت حرفه‌ای (EVC): در صورت نیاز، ارزیابی تکمیلی صلاحیت حرفه‌ای انجام می‌شود تا مطابقت با استانداردهای هلند مشخص شود.
شرایط مهاجرت پزشکان به هلند
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| مدرک پزشکی خارج از اتحادیه اروپا | نیاز به ارزیابی رسمی توسط CBGV و تأیید وزارت بهداشت هلند دارد. |
| ثبت در BIG-register | تنها پس از تأیید مدرک، زبان و مهارت حرفه‌ای امکان‌پذیر است. |
| سطح زبان هلندی | حداقل سطح C1 برای کار در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی الزامی است. |
| مدت‌زمان فرایند | بسته به آمادگی زبانی و ارزیابی مدارک، بین ۲ تا ۵ سال متغیر است. |
| آزمون یا ارزیابی حرفه‌ای | ممکن است در برخی موارد نیاز به آزمون عملی یا دوره تطبیقی کوتاه باشد. |
هزینه مهاجرت پزشکان به هلند
هزینه مهاجرت پزشکان به هلند بالاتر از اسپانیاست، اما همچنان در محدوده استاندارد اتحادیه اروپا قرار دارد.
| نوع هزینه | میانگین هزینه (یورو) |
|---|---|
| ارزیابی مدارک توسط CBGV | 350 – 500 € |
| ترجمه رسمی و تأیید مدارک | 100 – 150 € |
| آزمون زبان هلندی (NT2 یا CNaVT) | 250 – 400 € |
| ثبت در BIG-register | 85 – 150 € |
| دوره تطبیقی یا ارزیابی EVC (در صورت نیاز) | تا 2,000 € |
| هزینه‌های زندگی اولیه (ماهانه) | حدود 1,200 – 1,800 € |
در مجموع، مهاجرت پزشکان به هلند گزینه‌ای ایده‌آل برای پزشکانی است که به‌دنبال یک مسیر حرفه‌ای بلندمدت در کشوری باثبات اقتصادی، استانداردهای بالا و کیفیت زندگی ممتاز هستند؛ هرچند نیاز به پشتکار، یادگیری زبان و زمان قابل‌توجهی دارد.
مهاجرت پزشکان به ایرلند
کشور ایرلند، با نظام سلامت پیشرفته و فرصت‌های کاری قابل‌توجه، یکی از گزینه‌های جذاب برای مهاجرت است. در مسیر بهترین کشور برای مهاجرت پزشکان، ایرلند می‌تواند انتخابی جدی باشد، اگرچه فرایند ثبت، معادلسازی و اشتغال نیازمند آمادگی دقیق است.
برای مهاجرت پزشکان به ایرلند، مراحل زیر کلیدی هستند:
- پزشکان خارج از اتحادیه اروپا ابتدا باید مدارک تحصیلی خود را از طریق سیستم‌هاى اعتبارسنجی تأیید کنند.
- داشتن پیشنهاد کاری از یک مرکز درمانی معتبر یا اخذ مجوز کاری (Employment Permit) مرتبط با حرفه پزشک.
- اثبات مهارت زبان انگلیسی (مثلاً IELTS با نمره کلّی 7.0 و حداقل 6.5 در هر بخش) یا OET با حداقل B.
هزینه مهاجرت پزشکان به ایرلند
هزینه مهاجرت پزشکان به ایرلند شامل ارزیابی مدارک، ثبت در شورای پزشکی، آزمون‌ها و هزینه‌های زندگی اولیه است.
| نوع هزینه | میانگین هزینه (یورو) |
|---|---|
| اعتبارسنجی مدارک از طریق EPIC/ECFMG | 150 – 250 € |
| ثبت در Irish Medical Council (IMC) | 410 € |
| آزمون PRES (در صورت نیاز) | 900 – 1,100 € |
| آزمون زبان (IELTS یا OET) | 200 – 400 € |
| ترجمه و قانونی‌سازی مدارک | 150 – 250 € |
| هزینه‌های اولیه اقامت و زندگی | حدود 1,500 € در ماه |
مهاجرت پزشکان به بلژیک
بلژیک یکی از کشورهایی است که باوجود ساختار اداری چند‌لایه‌اش، مسیر مشخص و روشنی برای پزشکان بین‌المللی دارد. سه‌زبانه بودن این کشور (فرانسوی، هلندی و آلمانی) باعث شده روند معادلسازی مدارک پزشکی بسته به منطقه متفاوت باشد، اما در هر سه منطقه، قوانین فدرال سلامت به‌گونه‌ای تنظیم شده‌اند که پزشکان خارجی پس از طی چند مرحله روشن، بتوانند وارد نظام درمانی بلژیک شوند.
شرایط مهاجرت پزشکان به بلژیک
فرایند مهاجرت پزشکان به بلژیک در سه مرحله اصلی خلاصه می‌شود:
- معادلسازی مدرک در جامعه زبانی مقصد
- پزشکان ایرانی باید ابتدا مدارک خود را در یکی از سه جامعه زبانی بلژیک (هلندی‌زبان یا فلاندر – فرانسوی‌زبان – والون یا آلمانی‌زبان) معادلسازی کنند.
- در منطقه فلاندر، این کار از طریق نهاد NARIC-Vlaanderen انجام می‌شود.
- در مناطق فرانسوی‌زبان، این مسئولیت با Fédération Wallonie-Bruxelles است.
- پس از تأیید، مدرک به‌صورت رسمی معادل با مدارک پزشکی بلژیک شناخته می‌شود.
- دریافت مجوز طبابت در بلژیک
در مرحله بعد، پزشک باید از وزارت فدرال سلامت (FPS Public Health) مجوز فعالیت پزشکی دریافت کند. این مجوز که در بلژیک «ویزا» نامیده می‌شود، معادل مجوز رسمی اشتغال پزشک در کشور است.
- ثبت صنفی و شماره حرفه‌ای درمانی
تمامی پزشکان پس از اخذ مجوز، باید در سازمان صنفی Order of Physicians ثبت شوند و سپس شماره شناسایی RIZIV/INAMI دریافت کنند تا بتوانند خدمات درمانی خود را تحت پوشش بیمه ملی ارائه دهند.
مسیر برای پزشکان عمومی نسبتاً ساده‌تر است، اما برای متخصصان (به‌ویژه در حوزه‌های جراحی و داخلی)، معادلسازی تخصص به ارزیابی‌های تکمیلی نیاز دارد.
هزینه مهاجرت پزشکان به بلژیک
هزینه مهاجرت پزشکان به بلژیک به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما در مجموع، نسبت به کشورهایی مانند آلمان و هلند، مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
| عنوان / نوع هزینه | میانگین هزینه (یورو) |
|---|---|
| بررسی و معادلسازی مدرک پزشکی | 180 – 300 € |
| ترجمه رسمی و تأیید اسناد (Apostille) | 100 – 150 € |
| مجوز فعالیت از FPS Health | بدون هزینه ثابت |
| ثبت در Order of Physicians | 50 – 100 € |
| شماره RIZIV/INAMI | رایگان |
| آزمون زبان (در صورت نیاز) | 200 – 300 € |
سخن پایانی
در مسیر انتخاب بهترین کشور برای مهاجرت پزشکان، هیچ کشوری کاملاً بی‌چالش نیست، اما برخی مقصدها راه را منطقی‌تر و دسترس‌پذیرتر کرده‌اند. اسپانیا با روند ساده و بدون آزمون معادلسازی، گزینه‌ای سریع و کم‌هزینه برای شروع کار پزشکی در اروپاست. در مقابل، هلند با ساختار دقیق و استانداردهای بالای سلامت، انتخابی حرفه‌ای و بلندمدت برای داروسازان و فیزیوتراپیست‌ها محسوب می‌شود.
اگر زبان انگلیسی نقطه قوت شماست، ایرلند جنوبی بهترین گزینه است؛ زیرا فرایند جذب پزشکان خارجی در آن شفاف و تقاضای شغلی بالا است. بلژیک نیز با نظام بیمه‌ای قوی و درآمد ثابت، فرصت مطمئنی برای پزشکانی فراهم میکند که به‌دنبال ثبات و زندگی اروپایی هستند. در نهایت، بهترین کشور برای مهاجرت پزشکان، جایی است که میان مهارت، زبان و هدف زندگی شما توازن ایجاد کند؛ نه صرفاً کشوری با مسیر ساده‌تر.
برای دریافت مشاوره رایگان و بررسی شرایط شخصی شما، فرم زیر را تکمیل کرده تا کارشناسان موسسه مهاجرتی ایمی اسپات با شما تماس گیرند.
از مشاوره تا اقامت در کنار شما
تماس سریع - بالای مطالب - مشترک بین کشورها
سوالات متداول درباره بهترین کشور برای مهاجرت پزشکان
آیا پزشکان ایرانی میتوانند بدون سابقه کار در خارج از کشور مهاجرت کنند؟
بله؛ اما داشتن سابقه کاری و گواهی اشتغال، روند معادلسازی و دریافت مجوز طبابت را سریعتر میکند.
آیا همراه خانواده پزشک هم‌زمان می‌تواند اقامت بگیرد؟
در اغلب کشورها مانند اسپانیا، هلند و ایرلند، بله. پس از دریافت ویزای کاری، اقامت وابسته برای خانواده صادر می‌شود.
مدرک زبان انگلیسی برای همه کشورها ضروری است؟
خیر؛ فقط کشورهایی مانند ایرلند و کانادا آن را الزامی میدانند؛ در اسپانیا یا بلژیک باید زبان رسمی کشور را یاد بگیرید.
آیا پزشکان ایرانی میتوانند بعد از معادلسازی، کلینیک شخصی تأسیس کنند؟
در بیشتر کشورها بله؛ اما معمولاً پس از چند سال کار در سیستم دولتی یا دریافت اقامت دائم مجاز است.
