برخی خانوادههای ایرانی برای آینده فرزند خود به دنبال راههایی هستند تا امکانات بهتری در اختیار او قرار دهند. یکی از این راهها، زایمان در کشور خارجی است تا نوزاد با تولد بتواند تابعیت و پاسپورت آن کشور را کسب کند. داشتن پاسپورتی قویتر میتواند به معنای سفر بدون ویزا، امکانات آموزشی بهتر و آیندهٔ روشنتر برای کودک باشد.
بااینحال، پیش از اقدام به چنین تصمیم حساسی، باید با قوانین تابعیت کشورهای مختلف آشنا شویم. کشورهای جهان از دو سیستم اصلی پیروی میکنند: حق خاک و حق خون. در ادامه این دو مفهوم را توضیح داده و بهترین کشورها برای تولد فرزند را معرفی میکنیم.
قوانین تولد و تابعیت (حق خاک و خون)
قانون حق خاک (Jus Soli) یعنی هر کودکی که در خاک یک کشور متولد شود، بدون توجه به تابعیت یا وضعیت اقامت والدین، شهروند آن کشور محسوب میشود. به عبارتی، صرف تولد در سرزمین آن کشور برای دریافت تابعیت کافی است. در مقابل، اکثر کشورهای دیگر از قانون حق خون (Jus Sanguinis) پیروی میکنند؛ یعنی تابعیت بر اساس ملیت والدین منتقل میشود نه محل تولد. بهعنوانمثال، در کشورهایی مانند آلمان، چین یا ایران، کودک تنها زمانی شهروند آن کشور محسوب میشود که یکی از والدین (یا هر دو) شهروند آن کشور باشد.
تفاوت این دو قانون تأثیر مستقیمی بر تابعیت کودک دارد. در کشورهای پیرو حق خاک، حتی اگر والدین تبعه یا مقیم آن کشور نباشند، کودک تابعیت میگیرد؛ درحالیکه در کشورهای مبتنی بر حق خون، تولد در خاک آن کشور بهتنهایی باعث تابعیت نمیشود.
در ادامه به بررسی کشورهای برتری میپردازیم که ایرانیان برای تولد فرزند و کسب تابعیت برای او در نظر میگیرند.
بهترین کشورها برای تولد فرزند و دریافت پاسپورت
حال که مفهوم حق خاک و مزایای آن را دانستیم، به معرفی بهترین کشورها برای تولد فرزند میپردازیم. این کشورها یا تابعیت را با تولد (حق خاک) اعطا میکنند یا مزایای چشمگیری مانند پاسپورت قوی و امکان اقامت به والدین ارائه میدهند.
تولد فرزند در آمریکا
ایالات متحده معروفترین کشور دارای حق خاک کامل است. طبق متمم چهاردهم قانون اساسی آمریکا، هر کودکی که در خاک این کشور متولد شود صرفنظر از ملیت والدین، شهروند آمریکا محسوب میشود. نتیجهٔ این قانون برای فرزند شما داشتن یکی از قدرتمندترین پاسپورتهای جهان است.
پاسپورت آمریکا امکان سفر بدون ویزا به تعداد زیادی کشور را میدهد و فرصت زندگی، تحصیل و کار در ایالات متحده، یکی از بزرگترین اقتصادهای دنیا، برای فرزندتان مهیاست. همچنین کودک شما حق بهرهمندی از تمامی حقوق شهروندی آمریکا را خواهد داشت.
بااینحال، والدین یک نوزاد آمریکایی به طور مستقیم هیچ اقامت یا امتیاز مهاجرتی خاصی دریافت نمیکنند. بر خلاف تصور عمومی، تولد فرزند در آمریکا (اصطلاحاً Anchor Baby) راهی سریع برای اقامت والدین نیست. والدین باید پس از اتمام مدت ویزای خود آمریکا را ترک کنند و تنها زمانی که کودک به ۲۱ سالگی برسد میتواند بهعنوان یک شهروند، درخواست اسپانسرشیپ برای اقامت والدینش ارائه دهد.
به بیان دیگر، مزیت مهاجرتی برای والدین در کوتاهمدت وجود ندارد (جز اینکه فرزند در آینده بتواند آنها را به آمریکا برگرداند). افزون بر این، هزینههای زایمان و بیمارستان در آمریکا بسیار بالا است. به طور میانگین زایمان در آمریکا حدود ۱۸٬۸۶۵ دلار هزینه در بر دارد که یکی از بالاترین هزینهها در جهان محسوب میشود.
نکته: ممکن است در صدور ویزا برای زنان باردار سختگیری شود یا در بدو ورود مورد پرسش قرار بگیرند. حتی بسیاری از خطوط هواپیمایی به زنان در ماههای پایانی بارداری اجازه پرواز نمیدهند و ماموران مرزی در صورت ظن بهقصد زایمان در آمریکا ممکن است سؤالات جدی مطرح کنند.
تولد فرزند در کانادا
کانادا نیز مانند آمریکا از اصل حق خاک کامل پیروی میکند. بر اساس قانون تابعیت کانادا، هر کودکی که در خاک این کشور متولد شود خودکار شهروند کانادا میگردد. (فقط فرزندان دیپلماتهای خارجی مستقر در کانادا از این قاعده مستثنی هستند). پاسپورت کانادایی از لحاظ اعتبار جهانی همسطح پاسپورت آمریکا بوده و یکی از قویترین پاسپورتها محسوب میشود.
شهروند کانادا شدن فرزند شما به این معناست که او در آینده امکان زندگی و کار در کشوری با استانداردهای بالای زندگی، آموزش رایگان و سیستم درمانی پیشرفته را خواهد داشت. کانادا به داشتن کیفیت زندگی بالا، محیط امن و امکانات آموزشی عالی مشهور است و تابعیت کانادایی برای فرزند شما یک امتیاز بزرگ خواهد بود.
در مورد والدین، مشابه آمریکا، تولد فرزند در کانادا مستقیماً منجر به دریافت اقامت برای پدر و مادر نمیشود. والدین نوزاد کانادایی پس از تولد باید طبق روال عادی به کشور خود بازگردند یا وضعیت اقامتی خود را تغییر دهند؛ چرا که صرف داشتن فرزند کانادایی، ویزای والدین را تمدید نمیکند.
تنها راه بهرهمندی والدین از این موضوع، در بلندمدت و از طریق اسپانسرشیپ خانوادگی است. طبق قوانین مهاجرت کانادا، یک شهروند یا مقیم دائم کانادا که به سن ۱۸ سال رسیده باشد میتواند اسپانسر والدین خود برای اقامت دائم شود.
هزینه زایمان در کانادا نسبت به آمریکا معقولتر است، اما همچنان رقم کمی نیست. خدمات درمانی دولتی کانادا رایگان است، اما فقط برای شهروندان و مقیمان؛ بنابراین گردشگران باید هزینهٔ بیمارستان را شخصاً بپردازند یا بیمهٔ مسافرتی داشته باشند. به طور تقریبی، هزینه یک زایمان طبیعی برای افراد بدون بیمه در کانادا حدود ۵ تا ۸ هزار دلار کانادا و عمل سزارین حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار دلار کانادا برآورد میشود که بهمراتب کمتر از ایالات متحده است.
تولد فرزند در برزیل
برزیل طی سالهای اخیر به یکی از مقاصد جذاب برای تولد فرزند تبدیل شده است. طبق قانون اساسی برزیل، هر کودکی در خاک برزیل متولد شود شهروند برزیل محسوب میشود، حتی اگر والدین هیچ وضعیت اقامتی نداشته باشند. این کشور از جمله کشورهایی است که کاملاً به اصل حق خاک پایبند است.
پاسپورت برزیل در رده پاسپورتهای قوی جهان قرار دارد (رتبه تقریباً 11ام با دسترسی بدون ویزا به حدود ۱0۹ کشور) و برای فرزند شما امکان سفر آزادانه به اروپا، آمریکای جنوبی و بسیاری مناطق دیگر را فراهم میکند. مهمترین مزیت زایمان در برزیل نسبت به دیگر کشورها، شرایط ویژه برای والدین نوزاد است. بر اساس قوانین مهاجرت برزیل، پدر و مادر یک کودک برزیلی میتوانند بلافاصله برای دریافت اقامت دائم برزیل اقدام کنند.
در واقع تولد یک فرزند در برزیل مسیر حقوقی سریعی برای اقامت خانوادگی ایجاد میکند که بسیاری از خانوادههای خارجی از آن بهره میبرند. پس از دریافت اقامت دائم برزیل (VIPER Visa)، والدین میتوانند در این کشور بمانند و حتی پس از چند سال برای شهروندی درخواست دهند. این یک راه میانبر برای خود والدین جهت اخذ پاسپورت دوم محسوب میشود که در کشورهایی مانند آمریکا یا کانادا وجود ندارد.
از منظر هزینهها و امکانات پزشکی، برزیل شرایط نسبتاً مناسبی دارد. هزینه زایمان در برزیل (حتی خصوصی) معمولاً از آمریکا و اروپا پایینتر است و بسیاری از بیمارستانهای خصوصی در شهرهایی مثل سائوپائولو و ریودوژانیرو پکیجهای زایمان برای خارجیها ارائه میدهند. در مجموع، برزیل به دلیل حق خاک کامل، پاسپورت معتبر و مسیر آسان اقامت والدین یکی از بهترین گزینهها برای تولد فرزند در خارج است.
تولد فرزند در اسپانیا و اخذ تابعیت
در اسپانیا، قانون حق خاک (Jus Soli) به صورت کامل اعمال نمیشود. یعنی تولد کودک در خاک اسپانیا به تنهایی باعث دریافت خودکار تابعیت نمیشود، مگر در شرایط خاص مانند:
والدین کودک نامعلوم یا بدون تابعیت باشند،
یا والدین خارجی از کشورهایی باشند که تابعیت فرزند در کشور خودشان به طور خودکار منتقل نمیشود.
در سایر موارد، فرزند متولد شده در اسپانیا معمولاً تابعیت والدین خود را دریافت میکند، اما میتواند پس از مدت مشخصی اقامت در اسپانیا و طی مراحل قانونی، درخواست تابعیت اسپانیایی بدهد. این فرآیند معمولاً شامل اقامت مستمر و قانونی والدین و کودک به مدت چند سال و رعایت شرایط دیگر است.
زایمان در آرژانتین
آرژانتین سالها بهخاطر سیاستهای مهاجرپذیر و روند ساده اعطای شهروندی با تولد، در صدر فهرست مقاصد توریسم تولد قرار داشت. هر کودک متولد شده در خاک آرژانتین طبق قانون اساسی این کشور شهروند آرژانتین محسوب میشود و پاسپورت آرژانتینی دریافت میکند.
پاسپورت آرژانتین نیز بسیار معتبر است (رتبه حدود 12ام جهان با دسترسی بدون ویزا به ۱05 کشور) و از این نظر برای آینده فرزند شما مزیتی بزرگ خواهد بود. جذابیت آرژانتین زمانی بیشتر میشد که والدین میتوانستند بلافاصله پس از تولد فرزندشان برای اقامت دائم اقدام کنند و ظرف حدود دو سال شهروندی آرژانتین را بهدست آورند.
در واقع تا پیش از ۲۰۲۵، قانونی در آرژانتین وجود داشت که به والدین کودک متولد شده اجازه میداد فوراً اقامت قانونی گرفته و بعد از دو سال زندگی در آن کشور، درخواست تابعیت بدهند. این مسیر سریع باعث شد آرژانتین به ویژه در میان خانوادههای خارجی محبوب شود.
اما باید توجه داشت که از سال ۲۰۲۵ قوانین آرژانتین در این زمینه سختگیرانهتر شده است. دولت جدید آرژانتین در ماه می ۲۰۲۵ سیاست اعطای اقامت خودکار به والدین کودکان متولد آرژانتین را لغو کرد. طبق اصلاحات جدید، داشتن فرزند آرژانتینی دیگر بهتنهایی مجوز اقامت نیست و والدین باید مانند سایر متقاضیان، شرایطی از قبیل تمکن مالی، اشتغال قانونی، داشتن مسکن و سابقه کیفری پاک را اثبات کنند تا اقامت دریافت نمایند.
تغییر مهم دیگر این است که خدمات رایگان دولتی محدود شده است؛ بهطوریکه از ۲۰۲۵ به بعد، افراد غیر مقیم (از جمله گردشگران زایمانی) حق استفاده رایگان از سیستم درمان عمومی را ندارند و برای زایمانهای غیراورژانسی باید از بیمارستانهای خصوصی یا بیمههای مسافرتی استفاده کنند. دانشگاههای دولتی نیز مجاز شدهاند از دانشجویان خارجی شهریه دریافت کنند که نشاندهنده رویکرد سختگیرانهتر نسبت به گذشته است.
با وجود این تغییرات، تابعیت با تولد در آرژانتین همچنان برقرار است و فرزند شما پاسپورت آرژانتینی خود را فوراً دریافت خواهد کرد.
کشورهای مناسب برای تولد و دریافت پاسپورت برای فرزند
علاوه بر کشورهای فوق، چندین کشور دیگر نیز تابعیت را با تولد اعطا میکنند و شرایط قابل توجهی برای خانوادهها دارند. در اینجا به طور خلاصه به چند مورد اشاره میکنیم:
| کشور | سیستم تابعیت | مزایا برای والدین | قدرت پاسپورت و مزایای جانبی |
|---|---|---|---|
| مکزیک | حق خاک کامل؛ نوزاد متولد شده فوراً شهروند میشود | والدین کودک مکزیکی بلافاصله اقامت دائم میگیرند؛ حتی پدربزرگ/مادربزرگ و خواهر/برادر نیز میتوانند اقامت بگیرند | پاسپورت با رتبه ~22 جهانی (حدود 157 کشور بدون ویزا)؛ هزینه زندگی پایینتر |
| شیلی | حق خاک؛ همه نوزادان (به جز فرزندان دیپلماتها) شهروند میشوند | والدین پس از تولد فرزند میتوانند اقامت بگیرند؛ بعد از 2 سال زندگی مستمر امکان درخواست شهروندی | یکی از قویترین پاسپورتهای آمریکای لاتین؛ کشور امن، باثبات و سطح زندگی مناسب |
| اروگوئه | تابعیت برای تمام متولدین در خاک کشور | والدین کودک میتوانند اقامت بگیرند؛ بعد از 3–5 سال اقامت مستمر امکان درخواست شهروندی | پاسپورت معتبر؛ شهرت به «سوئیس آمریکای جنوبی»؛ سیستم رفاهی قوی؛ امکان تابعیت دوگانه |
| پاناما | حق خاک؛ کودک متولد شده شهروند میشود | والدین از طریق پیوند خانوادگی اقامت میگیرند، اما تنها وقتی کودک به 5 سالگی برسد؛ در این مدت الزام به زندگی در پاناما نیست | پاسپورت با رتبه متوسط (~60 جهانی، دسترسی ~110 کشور)؛ مزایای مالیاتی جذاب (بدون مالیات بر درآمد خارجی) |
| دیگر کشورها (کاستاریکا، پرو، اکوادور، جامائیکا و…) | تابعیت با تولد اعطا میکنند | شرایط متفاوت: در برخی نیاز به اقامت والدین قبل از تولد، در برخی بعد از آن | بیشترین شانس در قاره آمریکا؛ در اروپا، آسیا و آفریقا بسیار محدود یا وجود ندارد |
سخن پایانی
تصمیم درباره بهترین کشور برای تولد فرزند باید بر اساس پژوهش دقیق، درنظرگرفتن قوانین مهاجرتی و سنجش توان مالی خانواده اتخاذ شود. هر خانواده اهداف و شرایط خاص خود را دارد؛ برای یکی پاسپورت قوی اولویت است و برای دیگری امکان اقامت سریع والدین. بهطورکلی، کشورهای ایالات متحده آمریکا و کانادا بهخاطر پاسپورت بسیار قدرتمندشان و کشورهایی مانند برزیل و مکزیک به دلیل اعطای سریع اقامت به والدین (در کنار پاسپورت نسبتاً معتبر)، جزو گزینههای برتر محسوب میشوند.
آرژانتین نیز تا پیش از تغییرات اخیر، مقصد محبوبی بود و اکنون هم باوجود سختگیریهای جدید، در صورت تأمین شرایط، میتواند ترکیب خوبی از پاسپورت قوی و مسیر مهاجرتی ارائه دهد. در نهایت توصیه میکنیم حتماً پیش از هر اقدامی، مشورت حرفهای بگیرید و همه جوانب را سبکوسنگین کنید. امیدواریم با آگاهی کامل تصمیمی بگیرید که آیندهای روشنتر برای فرزند دلبندتان رقم بزند.
از مشاوره تا اقامت در کنار شما
تماس سریع : شامل نام و شماره تماس (مشترک بین همه مقصدها)
سوالات متداول درباره بهترین کشور برای تولد
آیا همه کشورهایی که حق خاک دارند، به والدین هم اقامت میدهند؟
خیر. در برخی کشورها مانند آمریکا و کانادا فقط کودک تابعیت میگیرد و والدین هیچ اقامتی دریافت نمیکنند.
چه کشورهایی هم برای کودک و هم برای والدین مزیت دارند؟
کشورهایی مثل برزیل و مکزیک علاوه بر تابعیت کودک، مسیر سریعتری برای اقامت والدین فراهم میکنند.
آیا امکان داشتن دو تابعیت برای کودک وجود دارد؟
بله؛ بسیاری از کشورها تابعیت دوگانه را میپذیرند.
آیا والدین میتوانند هزینههای زایمان را با بیمه بینالمللی پوشش دهند؟
بله؛ در بیشتر کشورها امکان استفاده از بیمه مسافرتی یا بیمه بینالمللی وجود دارد.
آیا تولد فرزند در خارج بر تابعیت ایرانی کودک تأثیر دارد؟
خیر؛ کودک همچنان تابعیت ایرانی خواهد داشت، چون ایران تابعیت را از طریق خون والدین منتقل میکند.
آیا والدین برای تولد فرزند در کشوری مثل آمریکا یا کانادا باید ویزای خاصی داشته باشند؟
خیر؛ ویزای توریستی کافی است، اما ورود زنان باردار ممکن است با سختگیری همراه باشد.
آیا میتوان بعد از تولد کودک پاسپورت کشور دوم را سریع گرفت؟
بله؛ پاسپورت معمولاً بلافاصله یا ظرف چند ماه برای نوزاد صادر میشود.
آیا تولد در بیمارستانهای خصوصی یا دولتی تفاوتی در تابعیت ایجاد میکند؟
خیر؛ محل زایمان (خصوصی یا دولتی) تأثیری در اعطای تابعیت ندارد.
آیا خواهر و برادرهای کودک متولد خارج هم میتوانند از مزایای اقامتی والدین استفاده کنند؟
در بعضی کشورها مثل مکزیک، بله. کل خانواده میتوانند از این حق بهرهمند شوند.
آیا انتخاب کشور برای تولد فقط بر اساس پاسپورت قوی منطقی است؟
خیر؛ باید هزینهها، مسیر اقامت والدین، کیفیت خدمات درمانی و آینده تحصیلی فرزند هم در نظر گرفته شود.
