هزینهٔ تحصیل یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب مقصد تحصیلی برای دانشجویان، از جمله دانشجویان ایرانی است. بسیاری از متقاضیان مهاجرت تحصیلی به دنبال کشورهایی هستند که با بودجهٔ محدود بتوان در آن‌ها به تحصیلات عالی پرداخت.
در سال 2026، دو راهبرد اصلی پیش روی این دانشجویان قرار دارد: یا کشورهایی را انتخاب کنند که شهریه و هزینهٔ زندگی پایینی دارند (به‌ویژه در اروپا)، یا از بورسیه‌های تحصیلی در کشورهایی مثل کانادا استفاده کنند تا بخش عمده‌ای از هزینه‌ها پوشش داده شود. در این مقاله، فهرستی از ارزان ترین کشورها برای تحصیل را ارائه می‌کنیم و هر کشور را از نظر شهریهٔ دانشگاهها در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری، هزینه‌های متوسط زندگی دانشجویی و امکان تحصیل رایگان یا بورسیه بررسی خواهیم کرد.
اسپانیا – مقصدی ارزان برای تحصیل در اروپا
اسپانیا در سال‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین مقاصد تحصیلی تبدیل شده و دلیل خوبی هم دارد: شهریه دانشگاه های اسپانیا در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپای غربی مقرون‌به‌صرفه است. در دانشگاه‌های دولتی اسپانیا، دانشجویان بینالمللی خارج از اتحادیه اروپا معمولاً سالیانه حدود ۱٬۵۰۰ تا ۴٬۰۰۰ یورو برای دورهٔ کارشناسی و ۲٬۰۰۰ تا ۵٬۵۰۰ یورو برای دورهٔ کارشناسی‌ارشد یا دکتری پرداخت می‌کنند.
هزینه زندگی دانشجویی در اسپانیا
هزینه زندگی دانشجویی در اسپانیا نیز نسبتاً معقول است و در مقایسه با کشورهایی مثل بریتانیا یا اسکاندیناوی پایین‌تر است. در جدول زیر برخی از هزینه‌های اصلی آورده شده است:
| نوع هزینه | شهرهای کوچک (والنسیا، گرانادا) | شهرهای بزرگ (مادرید، بارسلونا) | محدوده کلی (یورو) |
|---|---|---|---|
| اجاره اتاق در آپارتمان مشترک | 250 – 400 یورو | 300 – 600 یورو | 250 – 600 یورو |
| خوراک (سوپرمارکت محلی) | 200 – 300 یورو | 200 – 300 یورو | 200 – 300 یورو |
| سایر مخارج (حمل‌ونقل، قبوض، تفریحات و …) | — | — | 250 – 300 یورو |
| مجموع هزینه زندگی ماهانه | — | — | 700 – 1,200 یورو |
بورسیه تحصیلی اسپانیا
از لحاظ امکان بورسیه یا تحصیل رایگان، اسپانیا چندان مانند آلمان تحصیل رایگان ارائه نمی‌دهد، اما بورسیه‌های متنوعی در دسترس است. دولت اسپانیا و دانشگاهها هر سال برنامههای بورسیه برای دانشجویان بینالمللی در نظر می‌گیرند. به‌طورکلی اسپانیا ترکیب جذابی از کیفیت آموزش، هزینهٔ نسبتاً پایین و تجربهٔ فرهنگی غنی را به دانشجویان ارائه می‌دهد.
آلمان – تحصیل رایگان در قلب اروپا
کشور آلمان سال‌هاست که به بهشت دانشجویان بینالمللی با بودجه محدود شهرت یافته است. دانشگاه‌های دولتی آلمان شهریهٔ تحصیلی دریافت نمی‌کنند و در اکثر ایالت‌های آلمان، چه برای دانشجویان داخلی و چه بینالمللی (از جمله ایرانیان)، تحصیل در مقطع کارشناسی و ارشد رایگان است.
دانشجویان تنها ملزم به پرداخت مبلغ کمی به‌عنوان هزینه ترم (برای خدمات دانشجویی، حمل‌ونقل عمومی و…) هستند که معمولاً حدود ۱۵۰ تا ۳۵۰ یورو در هر ترم است. البته یک استثنا وجود دارد: ایالت بادن-وورتمبرگ از سال ۲۰۱۷ برای دانشجویان غیراروپایی شهریه تعیین کرده که حدود ۱٬۵۰۰ یورو در هر ترم (۳٬۰۰۰ یورو در سال) است.
هزینه زندگی دانشجویی در آلمان
هزینهٔ زندگی دانشجویی در آلمان در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپای غربی متعادل است. برای تأمین هزینه‌های زندگی شامل مسکن، خوراک، حمل‌ونقل، بیمه و… ماهانه حدود ۷۰۰ تا ۱٬۰۰۰ یورو بودجه نیاز است.
دولت آلمان مبلغ رسمی حدود ۸۵۰ یورو در ماه را به‌عنوان هزینه زندگی دانشجویی برآورد کرده که شرط صدور ویزا نیز هست (حدود ۱۰٬۳۰۰ یورو برای یک سال). هزینه مسکن بخش عمده‌ای از این مبلغ است (به طور متوسط حدود ۴۰۰ یورو در ماه برای خوابگاه یا آپارتمان اشتراکی).
بورسیه تحصیلی آلمان
آلمان از نظر بورسیه‌های تحصیلی نیز بسیار غنی است. سازمان‌هایی مانند DAAD (سرویس تبادلات آکادمیک آلمان) هر سال طیف وسیعی از بورسیه‌ها را برای مقاطع مختلف ارائه می‌کنند. همچنین برنامهٔ Deutschlandstipendium بورسیه‌ای بر پایه شایستگی علمی است که کمک‌هزینهٔ نقدی به دانشجویان ممتاز می‌پردازد. برای دانشجویان دکتری و پژوهشگران نیز بورس‌های متنوعی وجود دارد.
حتی باوجود رایگان بودن شهریه، این بورسیه‌ها میتوانند هزینه‌های زندگی را پوشش دهند و تحصیل در آلمان را تقریباً رایگان کنند.
فرانسه – تحصیل با شهریه پایین
فرانسه نیز به‌عنوان یکی از کشورهای ارزان برای تحصیل شناخته می‌شود. دانشگاه‌های دولتی فرانسه از دیرباز شهریه‌های نمادینی از دانشجویان دریافت می‌کردند (برای شهروندان فرانسه و اتحادیه اروپا مبلغی در حد صدها یورو). چند سال پیش، دولت فرانسه تصمیم گرفت برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا شهریه را افزایش دهد تا بخشی از هزینه‌های تحصیل را پوشش دهد.
بااین‌وجود، شهریهٔ جدید نیز در مقایسه با کشورهای دیگر نسبتاً پایین است. در سال تحصیلی 2024/25، دانشجویان غیراروپایی در مقطع کارشناسی سالانه حدود 2,850 یورو و در مقطع کارشناسی‌ارشد 3,879 یورو پرداخت می‌کنند. لازم به ذکر است که تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه‌های دولتی فرانسه رایگان است (دانشجویان دکتری عملاً کارمند پژوهشی دانشگاه محسوب شده و حقوق/بورسیه دریافت می‌کنند).
هزینه زندگی دانشجویی در فرانسه
هزینهٔ زندگی دانشجویی در فرانسه بسته به شهر متفاوت است. پاریس به‌عنوان یکی از گران‌ترین شهرهای اروپا، هزینهٔ زندگی بالایی دارد (حداقل ۱٬۲۰۰ یورو در ماه برای یک زندگی دانشجویی صرفه‌جویانه)، اما شهرهای دانشجویی کوچکتر مانند لیون، تولوز یا مونپلیه به‌مراتب ارزان‌تر هستند و با حدود 700 تا 900 یورو در ماه می‌توان هزینه‌های زندگی را در آن شهرها پوشش داد.
بسیاری از دانشجویان از خوابگاه‌های دانشجویی دولتی (CROUS) استفاده می‌کنند که اجاره آن‌ها نسبتاً ارزان است (مثلاً ۲۰۰ تا ۴۰۰ یورو بسته به شهر).
بورسیه تحصیلی فرانسه
فرانسه برنامههای بورسیه متنوعی برای جذب دانشجویان بینالمللی مستعد دارد. یکی از مشهورترین آن‌ها بورسیه Eiffel است که توسط دولت فرانسه به دانشجویان ممتاز مقطع ارشد و دکتری از کشورهای درحال‌توسعه (از جمله ایران) اعطا می‌شود و پوشش‌دهندهٔ بخش عمدهٔ هزینه‌ها (شهریه و کمک‌هزینهٔ زندگی) است.
ایتالیا – آموزش عالی مقرون‌به‌صرفه
ایتالیا با دانشگاه‌های باستانی و نام‌آشنایی مانند بولونیا و ساپینزا رم، یکی از مقاصد تحصیل ارزان است که به شهریه‌های نسبتاً پایین و بورس‌های جذاب شهرت دارد. دانشگاه‌های دولتی ایتالیا شهریه‌های متغیری بر اساس درآمد خانوار دانشجو تعیین می‌کنند که برای دانشجویان بینالمللی نیز اعمال می‌شود.
به طور میانگین، شهریهٔ سالانهٔ دانشگاه‌های دولتی ایتالیا برای مقطع کارشناسی حدود ۹۰۰ تا ۴٬۰۰۰ یورو و برای کارشناسی‌ارشد حدود ۱٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ یورو است. برخی رشته‌های خاص (مثلاً پزشکی یا رشته‌های مهندسی) ممکن است به سقف این بازه نزدیک شوند. دانشگاه‌های خصوصی طبیعتاً گران‌تر هستند (۶٬۰۰۰ تا ۲۰٬۰۰۰ یورو یا بیشتر).
هزینه زندگی دانشجویی در ایتالیا
هزینه زندگی در ایتالیا نسبت به شمال اروپا کمتر است و با مدیریت مالی قابل تأمین است. در جدول زیر جزئیات بیشتری را خواهید دید:
| نوع هزینه | شهرهای کوچک (پادووا، بولونیا، پیزا) | شهرهای بزرگ (رم، میلان) |
|---|---|---|
| اجاره خوابگاه دانشجویی | 250 – 500 یورو | 250 – 500 یورو |
| اجاره آپارتمان مشترک | 300 – 700 یورو | 400 – 700 یورو |
| خوراک و مایحتاج روزانه | 200 – 300 یورو | 250 – 350 یورو |
| حمل‌ونقل (بلیت ماهانه) | 25 – 40 یورو | 35 – 50 یورو |
| سایر مخارج (قبوض، تفریحات و …) | 150 – 200 یورو | 200 – 300 یورو |
| مجموع هزینه زندگی ماهانه | 700 – 800 یورو | 1,000 – 1,500 یورو |
بورسیه تحصیلی ایتالیا
ایتالیا از نظر بورسیه بسیار غنی است. هر سال دولت ایتالیا یک سری بورس به نام بورسیه دولتی ایتالیا اعطا می‌کند که شامل معافیت یا تخفیف شهریه و پرداخت کمک‌هزینهٔ ماهانه است.
علاوه‌برآن، در بسیاری از استان‌های ایتالیا بورس‌های منطقه‌ای (مانند بورس DSU در توسکانی یا LazioDisco در لاتزیو) برای دانشجویان نیازمند وجود دارد که می‌تواند شهریه را تقریباً به صفر رسانده و مقداری کمک‌هزینه زندگی نیز بدهد. ما ایرانیان، این سیستم بورسیه‌ای را اغلب با نام بورسیه استانی ایتالیا می‌شناسیم.
دانشگاه‌های ایتالیا هم معافیت‌های پرداخت شهریه بر اساس شایستگی علمی یا نیاز مالی دارند. به‌عنوان‌مثال، دانشگاه پلی‌تکنیک میلان هر سال به برترین متقاضیان خارجی، بورس شفاف اعطا می‌کند که کل شهریه را می‌بخشد و مبلغی نیز بابت هزینه زندگی می‌پردازد.
مجارستان – تحصیل کم‌هزینه در قلب اروپای مرکزی
در جستجوی ارزان ترین کشور برای تحصیل، می‌توان به مجارستان نیز اشاره کرد. مجارستان طی دههٔ گذشته به یکی از گزینه‌های جذاب برای دانشجویان خارجی تبدیل شده است. دانشگاه‌های مجارستان (به‌ویژه در بوداپست، سگد و دبرسن) برنامههای انگلیسیزبان فراوانی دارند و هزینهٔ تحصیل در آن‌ها به نسبت کشورهای غرب اروپا کمتر است.
شهریهٔ دانشگاه‌های مجارستان برای دانشجویان بینالمللی در رشته‌های عادی معمولاً بین 1,500 تا 5,000 یورو در سال برای دوره کارشناسی و 2,000 تا 6,000 یورو در سال برای دوره کارشناسی‌ارشد متغیر است. برنامههای تخصصی مثل پزشکی یا دندانپزشکی گران‌ترند و ممکن است تا ۱۲٬۰۰۰ – ۱۶٬۰۰۰ یورو در سال نیز برسند، اما برای رشته‌های مهندسی، علوم، علوم انسانی و… همان محدودهٔ ۲–۶ هزار یورو رایج‌تر است.
دوره‌های دکتری هم اکثراً حدود 1,500 تا 5,000 یورو در سال شهریه دارند و بسیاری از دانشگاهها برای دانشجویان دکتری معافیت یا کمک‌هزینهٔ کامل ارائه می‌کنند.
هزینه زندگی دانشجویی در مجارستان
هزینه زندگی دانشجویی در مجارستان نسبت به اروپای غربی بسیار پایین‌تر است.
| نوع هزینه | شهرهای کوچک (سگد، پچ) | بوداپست (پایتخت) |
|---|---|---|
| خوابگاه دانشجویی | 150 – 300 یورو | 150 – 300 یورو |
| اجاره آپارتمان مشترک | 250 – 400 یورو | 300 – 500 یورو |
| مواد غذایی | 150 – 200 یورو | 200 – 250 یورو |
| حمل‌ونقل (کارت ماهانه دانشجویی) | ~10 – 15 یورو | ~15 یورو |
| سایر مخارج (قبوض، تفریحات و …) | 100 – 150 یورو | 150 – 200 یورو |
| مجموع هزینه زندگی ماهانه | 400 – 600 یورو | 600 – 800 یورو |
بورسیه تحصیلی مجارستان
مجارستان به دلیل سیاست تشویقی دولت برای بین‌المللی‌سازی آموزش عالی، بورسیه‌های ویژه‌ای ارائه می‌دهد. شناخته‌شده‌ترین برنامه، بورسیهٔ Stipendium Hungaricum است که توسط دولت مجارستان تأمین می‌شود و شامل پوشش کامل شهریه، پرداخت کمک‌هزینهٔ ماهانه، بیمه و اسکان برای برندگان از کشورهای منتخب (از جمله ایران) است.
هر سال ده‌ها دانشجوی ایرانی از این بورس بهره‌مند میشوند. علاوه‌برآن، دانشگاه‌های مجارستان نیز بورس‌های خود را دارند و مثلاً به دانشجویان ممتاز تخفیف شهریه میدهند. برنامه اراسموس هم برای مجارستان فعال است. به طور خلاصه، اگر به دنبال تحصیل ارزان در اروپا باشید، مجارستان یکی از گزینه‌های اصلی با ترکیب شهریهٔ پایین و احتمال بورسیهٔ کامل است.
لهستان – تحصیل اقتصادی در اروپای شرقی
لهستان یکی دیگر از کشورهای ارزان برای تحصیل در اروپاست که ترکیب آموزش با کیفیت و هزینه‌های پایین را ارائه می‌دهد. دانشگاه‌های لهستان در شهرهایی نظیر ورشو، کراکوف، وروتسواف و لوبلین هر سال میزبان تعداد زیادی دانشجوی خارجی هستند.
شهریهٔ دانشگاه‌های لهستان برای دانشجویان بینالمللی به طور معمول بین 2,000 تا 6,000 یورو در سال برای کارشناسی و حدود 3,000 تا 7,000 یورو برای مقطع کارشناسی‌ارشد است. برخی رشته‌های فنی یا پزشکی ممکن است در انتهای بالای این بازه قرار بگیرند. مقطع دکتری نیز معمولاً 2,000 تا 6,000 یورو در سال هزینه دارد، هرچند دانشگاهها ممکن است به دانشجویان دکتری بورس یا معافیت از شهریه اعطا کنند.
هزینه زندگی دانشجویی در لهستان
هزینه زندگی در لهستان به طور محسوس کمتر از اروپای غربی است. میانگین هزینهٔ زندگی یک دانشجو در لهستان ماهیانه حدود ۴۰۰ تا ۸۰۰ یورو (معادل ۱٬۸۰۰ تا ۳٬۶۰۰ زلوتی) است. برای جزئیات بیشتر، می‌توان گفت خوابگاه‌های دانشجویی دولتی بسیار ارزان هستند (مثلاً ۴۰۰–۸۰۰ زلوتی ~ ۱۰۰–۲۰۰ یورو در ماه)، اجارهٔ آپارتمان مشترک در ورشو شاید ۱٬۵۰۰–۲٬۵۰۰ زلوتی (۳۰۰–۵۰۰ یورو) باشد و در شهرهای کوچکتر کمتر.
هزینه خوراک و مواد غذایی نیز پایین است (حدود ۴۰۰–۸۰۰ زلوتی ~ ۱۰۰–۲۰۰ یورو در ماه). با خرید از فروشگاه‌های تخفیفی (مانند Biedronka یا Lidl) و آشپزی خانگی می‌توان صرفه‌جویی کرد. سیستم حمل‌ونقل عمومی لهستان هم ارزان و کارآمد است (اشتراک دانشجویی ماهانه در ورشو حدود ۵۰ زلوتی ~ ۱۲ یورو).
بورسیه تحصیلی لهستان
لهستان برای جذب دانشجویان خارجی بورسیه‌هایی را ارائه می‌کند، هرچند گستردگی آن به اندازه آلمان یا مجارستان نیست. برخی بورس‌های دولتی لهستان از طریق سازمان NAWA به دانشجویان خارجی اعطا می‌شود (معمولاً به دانشجویان از کشورهای درحال‌توسعه).
بسیاری از دانشگاه‌های لهستان نیز برای دانشجویان ممتاز، تخفیف در شهریه یا بورس‌های جزئی در نظر می‌گیرند. علاوه بر این، دانشجویان بینالمللی در لهستان اجازه کار پارهوقت (۲۰ ساعت در هفته) دارند که می‌تواند به تأمین هزینه‌ها کمک کند.
پرتغال – گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه در حاشیهٔ غربی اروپا
پرتغال باوجود کوچکی جغرافیایی، در حوزه آموزش عالی نامی برای خود دست‌وپا کرده و به‌خاطر شهریه‌های معقول و هزینه زندگی پایین نسبت به اروپای غربی، مورد توجه دانشجویان بینالمللی قرار گرفته است. اکثر دانشگاه‌های پرتغال دولتی هستند و شهریه واحدی برای دانشجویان داخلی و خارجی دریافت می‌کنند.
شهریهٔ سالانه برای دانشجویان بینالمللی در پرتغال معمولاً بین 1,000 تا 2,500 یورو بسته به رشته و مقطع تحصیلی متغیر است. برای مثال، دوره‌های کارشناسی ممکن است حدود ۱٬۰۰۰–۱٬۵۰۰ یورو و دوره‌های کارشناسی‌ارشد حدود ۲٬۰۰۰ یورو در سال هزینه داشته باشند. البته برنامههای MBA یا تخصصی ممکن است گران‌تر باشند، اما باز هم نسبت به کشورهایی مثل انگلستان ارزان‌ترند.
هزینه زندگی دانشجویی در پرتغال
هزینه زندگی دانشجویی در پرتغال از ارزان‌ترین‌ها در اروپای غربی است. یک دانشجو در لیسبون یا پورتو (بزرگ‌ترین شهرهای پرتغال) برای زندگی دانشجویی به حدود ۶۰۰ تا ۹۰۰ یورو در ماه نیاز خواهد داشت. این رقم شامل اجاره مسکن (حدود ۲۵۰–۴۰۰ یورو برای اتاق در آپارتمان مشترک یا خوابگاه)، غذا (~۱۵۰–۲۵۰ یورو)، حمل‌ونقل (~۳۰–۴۰ یورو) و سایر هزینه‌هاست.
در شهرهای کوچکتر نظیر کویمبرا یا ایورا هزینه‌ها حتی پایین‌تر است (شاید در حد ۵۰۰–۶۰۰ یورو در ماه). پرتغال به داشتن غذای ارزان، تخفیف‌های دانشجویی خوب و زندگی مقرون‌به‌صرفه شهرت دارد.
بورسیه تحصیلی پرتغال
بورسیه‌ها در پرتغال شامل بورس‌های دولتی و دانشگاهی است. دولت پرتغال برای دانشجویان برخی کشورهای درحال‌توسعه بورسیه‌هایی در قالب همکاری‌های علمی در نظر دارد. همچنین دانشگاه‌های پرتغال (مثلاً دانشگاه پورتو یا لیسبون) هر کدام بورس‌هایی برای دانشجویان ممتاز خارجی ارائه می‌کنند که می‌تواند بخشی از شهریه را تخفیف دهد یا معاف کند.
لازم به ذکر است که اگرچه زبان رسمی پرتغال پرتغالی است، اما برنامههای انگلیسیزبان به‌ویژه در مقطع ارشد روبه‌افزایش است و امکان تحصیل به انگلیسی در برخی رشتهها وجود دارد.
کانادا – تحصیل گران اما با بورسیه، رویایی دست‌یافتنی
کانادا از محبوب‌ترین مقاصد تحصیلی بین دانشجویان ایرانی است، اما باید صادق بود که هزینه تحصیل و زندگی در کانادا بالا است.
بااین‌حال، دلیل گنجاندن کانادا در این فهرست، فرصت‌های فراوان بورسیه و کمک‌هزینه در این کشور است که می‌تواند تحصیل در یک کشور پیشرفته را برای دانشجویان مستعد ایرانی ممکن سازد. ابتدا به هزینه‌ها نگاهی بیندازیم:
| مقطع تحصیلی | بازه تقریبی شهریه (CAD) |
|---|---|
| کارشناسی | 30,000 – 40,000 |
| کارشناسی‌ارشد | 20,000 – 30,000 |
| رشته‌های خاص (MBA، پزشکی و …) | 40,000 – 50,000+ |
هزینه زندگی دانشجویی در کانادا
هزینه زندگی دانشجویی نیز در کانادا کم نیست؛ طبق تجربه، دانشجویان حداقل ۱٬۰۰۰ تا ۱٬۵۰۰ دلار کانادا در ماه برای مخارج زندگی در شهرهای بزرگ نیاز دارند که شامل اجاره منزل (حدود ۴۰۰–۸۰۰ دلار برای اتاق یا خوابگاه)، خوراک (۲۵۰–۳۵۰ دلار) و حمل‌ونقل (۸۰–۱۵۰ دلار) می‌شود.
واضح است که ارقام فوق برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی سرسام‌آور است. بااین‌حال بورسیه های تحصیلی کانادا می‌تواند این موانع مالی را برطرف کند. دولت کانادا و دانشگاه‌های این کشور طیف گسترده‌ای از بورس‌ها را به دانشجویان بینالمللی اعطا می‌کنند.
بورسیه تحصیلی کانادا
در مقطع دکتری، بورسیه Vanier مشهورترین آن‌هاست که سالانه ۵۰٬۰۰۰ دلار کانادا به مدت ۳ سال به هر برنده پرداخت می‌کند. این مبلغ تقریباً تمام هزینه‌های تحصیل و زندگی یک دانشجوی دکتری را پوشش می‌دهد. همچنین بورسیه‌های بنیاد ترودو برای دانشجویان دکتری علوم اجتماعی و فلوشیپ‌های Banting برای پسادکترا وجود دارند. در مقطع کارشناسی، بسیاری از دانشگاه‌های برتر کانادا (مثل تورنتو، بریتیش کلمبیا، مک‌گیل و غیره) بورس‌های رقابتی دارند.
برای نمونه، بورسیه Lester B. Pearson در دانشگاه تورنتو تمام هزینهٔ تحصیل چهار سال کارشناسی (شامل شهریه، هزینه‌های جانبی و اقامت) را برای برندگان پوشش می‌دهد. دانشگاه UBC نیز بورس‌های بینالمللی با پوشش کامل شهریه اعطا می‌کند.
علاوه بر این‌ها، بورسیه‌های دولتی مشترک‌المنافع کانادا، بورس‌های استان‌ها (مثل بورس انتاریو برای دانشجویان ارشد و دکتری) و انبوهی از بورس‌های کوچکتر وجود دارد. نکته دیگر اینکه دانشجویان در کانادا اجازه کار پارهوقت (۲۰ ساعت در هفته) در طول ترم و تمام‌وقت در تعطیلات را دارند. این فرصت می‌تواند بخش قابل توجهی از هزینه‌های زندگی را جبران کند.
سخن پایانی
در نهایت، برای انتخاب ارزان ترین کشور برای تحصیل، باید به اولویت‌های فردی، رشتهٔ موردنظر و کیفیت دانشگاه‌های کشور موردنظر دقت کرد. اگر کمترین هزینه ممکن اولویت شماره یک شماست و مشکلی با تحصیل به زبان آن کشور ندارید، آلمان در صدر فهرست قرار می‌گیرد. مجارستان، لهستان و اسپانیا گزینه‌های بعدی هستند که حتی بدون بورسیه نیز هزینه‌های قابل تأمین و نسبتاً پایینی دارند و درعین‌حال کیفیت آموزش قابل قبولی ارائه میدهند.
از سوی دیگر، اگر کیفیت آموزش در دانشگاه‌های تراز اول دنیا برایتان اهمیت ویژه‌ای دارد و مایلید برای آن هزینه کنید یا موفق به کسب بورسیه شوید، کانادا و تا حدی فرانسه میتوانند گزینه‌هایی باشند که باوجود هزینه بیشتر، در بلندمدت از نظر پیشرفت تحصیلی و شغلی ارزش سرمایه‌گذاری را دارند. به‌طورکلی بهتر است پیش از هر اقدامی، از مشاوره کارشناسان موسسه مهاجرتی ایمی اسپات در زمینه مهاجرت تحصیلی استفاده کنید تا بهترین مقصد را باتوجه‌به شرایط فردی خودتان، بشناسید.
از مشاوره تا اقامت در کنار شما
تماس سریع - بالای مطالب - مشترک بین کشورها
سوالات متداول درباره ارزان ترین کشور برای تحصیل در 2026
آیا دانشجویان بینالمللی میتوانند در طول تحصیل در اروپا یا کانادا کار کنند؟
بله؛ اکثر کشورها اجازه کار پارهوقت (معمولاً ۲۰ ساعت در هفته) به دانشجویان میدهند.
آیا بیمه درمانی برای دانشجویان خارجی الزامی است؟
بله؛ در بیشتر کشورها داشتن بیمه درمانی اجباری است و هزینه آن بسته به کشور بین ۳۰ تا ۱۰۰ یورو در ماه است.
زبان تحصیل در کشورهای ارزان اروپایی چیست؟
اغلب رشتهها به زبان رسمی کشور ارائه میشوند، اما بسیاری از دانشگاهها برنامههای انگلیسیزبان مخصوص دانشجویان خارجی دارند.
آیا امکان دریافت اقامت دائم پس از تحصیل وجود دارد؟
در بیشتر کشورها مانند آلمان، کانادا و پرتغال، دانشجویان میتوانند پس از فارغالتحصیلی ویزای کاری دریافت کرده و برای اقامت دائم اقدام کنند.
آیا امکان تحصیل رایگان در مقطع دکتری وجود دارد؟
بله؛ در کشورهایی مثل آلمان، فرانسه و مجارستان بسیاری از برنامههای دکتری شهریه ندارند و حتی کمک‌هزینه ماهانه هم پرداخت می‌کنند.
یک پاسخ
سلام وقت بخیر، من بودجه‌م محدوده، حدود سالی500 تا 700 میلیون تومنه. با این مبلغ به نظرتون کدوم کشور برای تحصیل بهتره؟ اسپانیا یا آلمان؟