شرایط و مراحل درخواست پناهندگی در کانادا

گرچه خدمات پرونده‌های پناهندگی جزو خدمات ایمی اسپات نیست، برای راهنمایی شما عزیزان این مطلب را تهیه کرده‌ایم. ایرانیان در سال‌های اخیر یکی از اصلی‌ترین ملیت‌های متقاضی درخواست پناهندگی در کانادا بوده‌اند. در سال 2022، ایرانیان 4,725 درخواست پناهندگی در کانادا داشتند و از این نظر رتبه دوم را بعد از کلمبیا به خود اختصاص دادند. توجه داشته باشید در داخل ایران، درخواست پناهندگی توسط شرکت های مهاجرتی خارج از کانادا ممکن نیست و باید به سازمان ملل مراجعه کنید. در این صورت، در صورت موافقت با پرونده شما، در صف انتظار قرار خواهید گرفت. اگر به خاک کانادا رسیده اید، باید به آفیسرهای مرزی مراجعه کنید.

خوشبختانه کانادا یکی از کشورهایی است که کنوانسیون حقوق پناهندگان را امضا کرده‌اند. معیارهای پذیرش پناهندگی کانادا، همان معیارهای سازمان ملل است: افرادی که مورد تعقیب و آزار به علت نژاد، مذهب یا گرایش‌های خود در کشور مبدأ باشند، حتی اگر از راه غیرقانونی به کشور دیگری وارد شده باشند یا بیش از مدت ویزا در آن کشور اقامت کرده باشند، نباید به کشور مبدأ بازگردانده شوند.

درصد پذیرش درخواست‌های پناهندگی

اگرچه درصد دقیق پذیرش برای ادعاهای ایرانی اعلام نشده است، اما آمار کلی از پرونده‌های پناهندگی در دست داریم:

حدود 78 درصد از تمام متقاضیان پناهندگی در کانادا، موفق به کسب وضعیت پناهندگی می‌شوند.

هیئت مهاجرت و پناهندگی (IRB) یک نهاد مستقل است که درخواست‌های پناهندگی در کانادا را بررسی و تصمیم می‌گیرد که آیا متقاضیان تعریف پناهنده کنوانسیون را دارند یا نه؛ بنابراین اگرچه درصد دقیقی برای ادعاهای ایرانی ارائه نشده است، اما می‌توانیم به طور منطقی استنباط کنیم که متقاضیان پناهندگی ایرانی احتمالاً نرخ پذیرش مشابه با میانگین 78 درصد برای تمام ادعاهای پردازش شده در کانادا دارند. تقاضای پناهندگی ایرانیان در کانادا بر اساس همین معیارها توسط IRB ارزیابی می شود.

حجم بالای این درخواست‌ها از سوی ایرانیان داخل کانادا، باعث کاهش پیداکردن شانس ویزای موقت تحصیلی و توریستی برای ایرانیان دیگر خواهد شد.

آیا وکیل مهاجرت کانادا برای پناهندگی ضروری است؟

پرونده پناهندگی توسط وکیل در دادگاه مطرح می‌شود.

شما به عنوان یک Asylum Seeker یا متقاضی پناهندگی می‌توانید به مراکزLegal aid  مراجعه کرده و درخواست وکیل رایگان برای کیس پناهندگی بدهید. شما همچنین می‌توانید وکیل خصوصی بگیرید. هزینه وکیل‌هایی خصوصی در سال 2024 معمولا بین 3 تا 5 هزار دلار کانادا خواهد بود. اگر پرونده شما همراه با مدارک کافی و قوی است، نیازی نیست برای استخدام وکیل خصوصی هزینه کنید.

چه مدارکی برای درخواست پناهندگی نیاز است؟

برای ارائه یک کیس پناهندگی موفق، شما نیاز به ارائه مدارک و شواهدی دارید که نشان‌دهنده دلایل معتبر شما برای درخواست پناهندگی باشند. این مدارک ممکن است شامل موارد زیر باشند:

مدارک شناسایی:

• پاسپورت
• کارت ملی
• شناسنامه

مدارک مربوط به وضعیت تاهل یا سوابق:

• گواهی تولد
• گواهی ازدواج یا طلاق
• مدارک تحصیلی

شواهد حمایت‌کننده از ادعاهای پناهندگی:

• گزارش‌های پلیس
• گزارش‌های پزشکی در مورد آسیب‌های جسمی یا روانی
• نامه نهادهای اقلیت‌های LGBTQ
• مدارک حقوقی مانند احکام دادگاه
• اسناد مربوط به تهدیدها یا آزار و اذیت‌ها (مثل نامه‌ها، ایمیل‌ها یا پیام‌های تهدیدآمیز)
• شواهدی از فعالیت‌های سیاسی یا اجتماعی:
• عضویت در احزاب سیاسی، سازمان‌های حقوق بشری، یا گروه‌های مشابه
• اسناد یا مدارکی که نشان‌دهنده فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی یا مدنی شما باشند
• گواهی‌های شرکت در تجمعات یا اعتراضات

شواهد مستند:

مقالات، گزارش‌های خبری، یا مدارک رسانه‌ای که نشان‌دهنده وضعیت سیاسی یا اجتماعی کشور شما باشند و دلایل ترس شما را تأیید کنند

شواهدی از تعقیب یا تهدید:

شهادت‌نامه‌ها از شاهدان عینی

نامه‌ها یا گواهی‌هایی از سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر

این مدارک و شواهد باید به طور دقیق و کامل تهیه و ارائه شوند تا درخواست پناهندگی شما مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، داشتن یک وکیل یا مشاور مهاجرتی می‌تواند به شما کمک کند تا مدارک خود را به طور صحیح جمع‌آوری و ارائه کنید.

مراحل بررسی پرونده پناهندگی کانادا:

مراحل اصلی بررسی پرونده پناهندگی در کانادا عبارت‌اند از:

ارائه درخواست پناهندگی: ابتدا باید درخواست پناهندگی خود را به یکی از دفاتر اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (Immigration, Refugees and Citizenship Canada یا IRCC) یا به آژانس خدمات مرزی کانادا (Canada Border Services Agency یا CBSA) ارائه دهید.

بررسی صلاحیت: IRCC یا CBSA تعیین می‌کند که آیا شما واجد شرایط برای ارسال درخواست پناهندگی به IRB هستید یا خیر.

ممکن است در ادامه نیاز باشد آزمایش‌های پزشکی بدهید.

جلسه بررسی درخواست پناهندگی: اگر درخواست اولیه شما پذیرفته شود، پرونده شما به بخش پناهندگی (Refugee Protection Division یا RPD) از IRB ارجاع داده می‌شود. یک جلسه بررسی برای شما ترتیب داده می‌شود که در آن شما می‌توانید دلایل خود برای درخواست پناهندگی را توضیح دهید و مدارک خود را ارائه کنید.

تصمیم‌گیری: پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات شما، IRB تصمیم می‌گیرد که آیا درخواست شما پذیرفته شود یا خیر.

اگر درخواست پناهندگی شما رد شود، می‌توانید درخواست تجدیدنظر به بخش تجدیدنظر پناهندگی (Refugee Appeal Division یا RAD) از IRB بدهید یا در برخی موارد به دادگاه فدرال کانادا مراجعه کنید.

نژاد یا ملیت

به عنوان مثال، شما عضو یک گروه اقلیت قومی یا زبانی هستید که در کشور خودتان مورد آزار و اذیت قرار دارد.

دین

به عنوان مثال، شما از آزار و اذیت می‌ترسید زیرا عضو یک اقلیت دینی هستید یا به دین دیگری گرویده‌اید.

عضو یک گروه اجتماعی خاص

به عنوان مثال، شما به دلیل گرایش جنسی یا جنسیت خود مورد خشونت قرار گرفته‌اید یا از آزار و اذیت به دلیل روابط خانوادگی خود می‌ترسید.

نظر سیاسی

به عنوان مثال، شما یک روزنامه‌نگار یا وبلاگ‌نویس، یک فعال حقوق بشر، یا به عنوان یک مخالف دولت دیده می‌شوید.

خطر تهدید کننده زندگی یا رفتار بی‌رحمانه و غیرانسانی

شما با یک خطر به خصوص روبرو هستید که عموم مردم با آن مواجه نیستند. به عنوان مثال، شما فعالیت‌های جنایی را به پلیس محلی گزارش داده‌اید و اکنون جنایتکاران شما را هدف قرار داده‌اند.

خطر شکنجه

شما مورد آزار و اذیت شدید روانی یا جسمی از سوی مقامات دولتی (به دستور آن‌ها یا با رضایت آن‌ها) برای کسب اطلاعات یا مجازات قرار گرفته‌اید یا در معرض چنین خطری هستید.

مهلت درخواست پناهندگی پس از ورود به کانادا

آیا تأخیر در درخواست پناهندگی تأثیری در نتیجه پرونده خواهد داشت؟

درخواست پناهندگی در کانادا، حتی اگر مدتی پس از ورود به این کشور ارائه شود، ممکن است همچنان پذیرفته شود، اما تأخیر در ارائه درخواست می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد که بر نتیجه آن تأثیر می‌گذارد. در اینجا چند نکته مهم در این زمینه آورده شده است:

تأخیر در ارائه درخواست: ارائه درخواست پناهندگی بلافاصله پس از ورود به کانادا می‌تواند نشان‌دهنده جدیت و فوری بودن خطرات در کشور مبدأ باشد. تأخیر در ارائه درخواست ممکن است باعث ایجاد سوالاتی در مورد واقعی بودن ادعای شما شود. مقامات ممکن است بپرسند چرا شما زودتر درخواست نداده‌اید و این می‌تواند بر اعتبار درخواست شما تأثیر بگذارد.

توضیح تأخیر

 اگر دلایل موجهی برای تأخیر در ارائه درخواست دارید، مهم است که این دلایل را به طور کامل و شفاف توضیح دهید. دلایلی مانند عدم آگاهی از روند درخواست پناهندگی، مشکلات سلامتی، یا موانع زبانی می‌تواند به‌عنوان دلایل موجه پذیرفته شود.

وضعیت قانونی فعلی شما: اگر در مدت زمانی که در کانادا بوده‌اید به‌صورت قانونی در این کشور حضور داشته‌اید (مثلاً با ویزای تحصیلی یا کاری)، این می‌تواند نشان‌دهنده حسن‌نیت شما باشد و ممکن است تأثیر مثبتی بر درخواست شما داشته باشد.

به طور کلی، در حالی که تأخیر در ارائه درخواست پناهندگی می‌تواند به چالش‌هایی منجر شود، این به معنای رد حتمی درخواست نیست. هر مورد به صورت جداگانه بررسی می‌شود و با ارائه دلایل و شواهد کافی، همچنان می‌توان به پذیرش درخواست امیدوار بود.

چه زمانی بهترین وقت برای درخواست پناهندگی است؟

درخواست پناهندگی یک فرایند پیچیده و مهم است که نیازمند توجه به چندین فاکتور مختلف است. بهترین زمان برای درخواست پناهندگی بستگی به شرایط شخصی، سیاسی، و قانونی دارد. در اینجا چندین نکته مهم برای تعیین بهترین زمان برای درخواست پناهندگی آورده شده است:

وضعیت امنیتی و فوری بودن خطر: اگر شما در کشور خود در معرض خطر فوری هستید، باید بلافاصله درخواست پناهندگی کنید. تعویق در این موارد می‌تواند خطرات جدی برای شما ایجاد کند.

وضعیت حقوقی در کشور مقصد: برخی کشورها قوانین و مقررات خاصی برای زمان‌بندی درخواست پناهندگی دارند. مثلاً برخی کشورها مهلت‌های خاصی برای درخواست پناهندگی پس از ورود به کشور دارند. آگاهی از این قوانین بسیار مهم است.

مدارک و شواهد: زمانی که می‌توانید مدارک و شواهد کافی برای پشتیبانی از درخواست پناهندگی خود فراهم کنید، بهترین زمان برای درخواست است. این مدارک می‌تواند شامل مدارک شناسایی، اسناد حقوقی، شواهد پزشکی، و مدارک دیگری باشد که وضعیت شما را تأیید می‌کنند.

شرایط سیاسی و اجتماعی: وضعیت سیاسی و اجتماعی در کشور مقصد نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. تغییرات در سیاست‌های مهاجرتی و پناهندگی کشورها می‌تواند بر پذیرش درخواست‌ها تأثیر بگذارد.

استثناها درمورد درخواست پناهندگی بعد از ورود به کانادا از آمریکا

کشور کانادا و ایالات متحده یک قرارداد به نام کشور ثالث امن امضا کرده اند. طبق این قرارداد، افرادی که قصد پناهنده شدن دارند، باید در اولین کشور امضا کننده این قرارداد درخواست خود را مطرح کنند. این به آن معنا است که اگر شما مستقیما وارد کانادا نشوید، و از خاک آمریکا وارد این کشور شوید، درخواست پناهندگی شما باید به آمریکا ارجاع داده شود.

چهار نوع استثنا در این مورد وجود دارد:

• متقاضیان پناهندگی که عضوی از خانواده آن‌ها در کانادا ساکن باشد
• کودکان بدون همراه زیر 18 سال
• افرادی که دارای مدرک معتبر مسافرتی کانادا هستند و
• کسانی که به جرمی متهم یا محکوم شده‌اند که می‌تواند آنها را در ایالات متحده یا کشور ثالث در معرض مجازات اعدام قرار دهد.

علاوه بر این، شهروندان آمریکایی و افراد بدون تابعیت که ساکن ایالات متحده هستند مشمول STCA نیستند و می‌توانند در مرز زمینی ادعای پناهندگی داشته باشند.

آیا به پناهندگان خانه‌ای برای زندگی می‌دهند؟

در کانادا، پناهندگان از برخی خدمات از جمله بیمه سلامت برخوردارند، اما خانه شخصی برای آن ها تضمین نشده است. معمولا پناهندگان با گرفتن مجوز کار، مسئول برآورده کردن بخشی از نیازهای خود خواهند بود. بااین‌حال، برنامه‌ها و خدماتی برای کمک به پناهندگان در فراهم‌آوردن مسکن وجود دارد. این خدمات شامل موارد زیر است:

پناهگاه‌های اضطراری: برخی از پناهندگان ممکن است ابتدا در پناهگاه‌های اضطراری یا مراکز اسکان موقت  یا پناهگاه افراد بی‌خانمان که توسط دولت یا سازمان‌های خیریه اداره می‌شود، مستقر شوند.

حمایت مالی اولیه دولت کانادا از پناهندگان

 دولت کانادا از طریق برنامه کمک به پناهندگان (Resettlement Assistance Program یا RAP) به پناهندگان تازه‌وارد کمک مالی اولیه ارائه می‌دهد که می‌تواند برای هزینه‌های اساسی مانند اجاره مسکن، خوراک و سایر نیازهای اولیه استفاده شود.

کمک از سازمان‌های خدماتی: سازمان‌های غیردولتی و خیریه‌ها نیز می‌توانند به پناهندگان در یافتن مسکن، آموزش زبان، و دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی کمک کنند.

مسکن اجتماعی: پناهندگان ممکن است واجد شرایط برای مسکن اجتماعی (housing social) یا اجاره‌ای با حمایت دولتی باشند که معمولاً توسط دولت‌های استانی مدیریت می‌شود.

توجه داشته باشید که بیشتر امکانات رفاهی توسط دولت استانی باید برای شما فراهم یا تایید شود. درصورتی‌که در طول دوران رسیدگی به پرونده، استان محل سکونت خود را تغییر دادید، باید به مسئولان اطلاع دهید. شما باید در استان جدید دوباره با مسئولان ارتباط بگیرید.

آیا بعد از پناهندگی می‌توانیم به ایران برگردیم؟

با توجه به روالی که برای گرفتن پناهندگی طی خواهید کرد، پاسخ این سوال منفی است. شما با بازگشت به کشوری که ادعا کرده‌اید در آن امنیت ندارید، حق ورود دوباره به کانادا را از دست خواهید داد. بااین‌وجود مواردی وجود داشته‌اند که افراد حتی قبل از گرفتن شهروندی کانادا به وطن خود مسافرت کرده باشند. در این موارد، باید دلایل کافی و قانع‌کننده فراهم کنید تا اقامت شما باطل نشود.

چه راه‌های دیگری جز پناهندگی وجود دارد؟

ایمی اسپات مشاور خدمات مهاجرتی است و خدماتی در زمینه پناهندگی ارائه نمی‌دهد. بااین‌وجود، ما با تکیه بر تجربه خود می‌توانیم به افرادی که در حال حاضر در کانادا حضور دارند مشاوره لازم درمورد همه گزینه‌های گرفتن اقامت دائم به جز پناهندگی را ارائه کنیم. برای شروع، کافی است فرم ارزیابی مهاجرت به کانادا را پر کنید.