شهروندی اسپانیا (تابعیت اسپانیا) دستاوردی مهم برای مهاجران است که امکان زندگی، کار و تحصیل آزاد در اتحادیه اروپا را فراهم می‌کند. بر اساس گزارش‌های معتبر، اسپانیا در سال ۲۰۲۳ بیش از ۲۴۰ هزار تابعیت جدید اعطا کرده و با اختصاص حدود ۲۲٫۹٪ از کل صدور شهروندی در اتحادیه اروپا در صدر قرار گرفته است. این یکی از بالاترین آمارهای مهاجرت و اعطای پاسپورت در اروپا است.
همچنین پاسپورت اسپانیا در سال‌های اخیر رتبه‌بندی‌های جهانی را در صدر داشته و داشتن آن امکان سفر بدون ویزا به حدود ۱۹۲ کشور را می‌دهد. به همین دلیل، کسب تابعیت اسپانیا برای ایرانیان علاقه‌مند به زندگی در اروپا، بسیار جذاب است. در این مقاله به زبان ساده و کامل به همه پرسش‌های احتمالی در مورد شرایط، روش‌ها، مدارک، مهلت‌ها، مزایا و معایب شهروندی اسپانیا خواهیم پرداخت.
شرایط شهروندی اسپانیا
برای درخواست شهروندی اسپانیا از طریق اقامت (naturalización) باید سه شرط اساسی را داشته باشید که در ادامه آورده شده است:
- اقامت قانونی پیاپی
باید برای مدت‌زمان تعیین‌شده (معمولاً ۱۰ سال) متوالی در اسپانیا با مجوز اقامت قانونی زندگی کرده باشید. اقامت با ویزای گردشگری یا تحصیلی به‌تنهایی کافی نیست؛ اقامت باید با مجوز کاری، خانوادگی، پناهندگی یا سرمایه‌گذاری بوده باشد.
- حسن رفتار و عدم سوءپیشینه
متقاضی باید گواهی عدم سوءپیشینه از ایران و سایر کشورهایی که در آنجا زندگی کرده باشد ارائه دهد. بدیهی است که داشتن سابقه جنایی جدی معمولاً منجر به رد درخواست می‌شود.
- ادغام در جامعه اسپانیایی
اثبات ادغام از طریق تسلط به زبان اسپانیایی و دانش اولیه از تاریخ، فرهنگ و قوانین این کشور صورت می‌گیرد. آزمونهای Instituto Cervantes (آزمون زبان DELE حداقل سطح A2 و آزمون CCSE در زمینه فرهنگ و قانون اساسی اسپانیا) باید با موفقیت گذرانده شوند.
در پایان این فرایند نیز متقاضی سوگند وفاداری به قانون اساسی اسپانیا می‌خورد و – در صورت نداشتن شرط معافیت – تابعیت قبلی خود را کنار می‌گذارد. (توجه کنید که ایرانی‌ها در فهرست معافیت دو تابعیتی نیستند و باید تابعیت ایرانی خود را پس از پذیرش تابعیت اسپانیا رها کنند).
از مشاوره تا اقامت در کنار شما
تماس سریع - بالای مطالب - مشترک بین کشورها
روش های دریافت شهروندی اسپانیا
تابعیت اسپانیا به روش‌های مختلفی قابل دریافت است. مهم‌ترین مسیرها شامل موارد زیر می‌شود:
شهروندی اسپانیا از طریق اقامت بلندمدت (Naturalización)
متداول‌ترین روش، زندگی قانونی پیوسته در اسپانیا به مدت کافی است. برای بیشتر متقاضیان (از جمله ایرانیان)، این مدت ۱۰ سال است. بااین‌حال برای برخی گروه‌ها نیاز به زمان کمتری است: پناهندگان ۵ سال، اتباع بعضی کشورهای لاتین و هم‌زبان (و نیز آندورا، فیلیپین، گینه استوایی، پرتغال) ۲ سال.
علاوه بر این، برخی موارد ویژه یک‌ساله هستند؛ از جمله: افراد متولد اسپانیا (با والدین خارجی)، همسر یا همسر سابق تابعیت‌یافته اسپانیا (پس از ۱ سال زندگی مشترک رسمی) و فرزندان خارجی متولد والد یا جد اسپانیایی. پس از گذراندن مدت قانونی اقامت، درخواست به دفتر ثبت احوال ارائه می‌شود و در صورت پذیرفته‌شدن، سوگند وفاداری و صدور کارت شناسایی (DNI) صورت می‌گیرد.
تابعیت اسپانیا از طریق ازدواج
چنانچه حداقل یک سال با یک شهروند اسپانیایی ازدواج و با وی در اسپانیا زندگی کرده باشید، میتوانید پس از این یک سال درخواست تابعیت کنید. توجه شود که ازدواج باید رسمی بوده و در اسپانیا به ثبت رسیده باشد و هیچ طلاق یا جدایی قانونی نباید در این مدت اتفاق افتاده باشد. این روش سریع ترین مسیر برای اخذ شهروندی اسپانیا پس از اقامت عادی است.
شهروندی اسپانیا از طریق تولد یا خویشاوندی
بر اساس اصل نسب (خون)، فرزندانی که حداقل یک والدشان اسپانیایی باشد، تابعیت اسپانیا را به طور خودکار کسب می‌کنند. شایان ذکر است که تولد صرف در خاک اسپانیا (بدون شرایط فوق) تابعیت نمی‌آورد.
شهروندی اسپانیا از طریق سرمایه‌گذاری (گلدن ویزای اسپانیا)
اسپانیا تا آوریل ۲۰۲۵ برنامه «ویزای طلایی» برای سرمایه‌گذاران خارجی (معمولاً خرید ملک ≥۵۰۰٬۰۰۰ یورو) داشت. این ویزا به اخذ اقامت موقت و سپس تمدید منجر می‌شد. اگرچه پس از لغو برنامه از سال ۲۰۲۵ امکان دریافت ویزای جدید وجود ندارد، افرادی که پیش‌تر ویزا را گرفته‌اند همچنان از مزایای آن برخوردارند. این دارندگان پس از ۱۰ سال اقامت قانونی (اعم از انواع ویزا) میتوانند تقاضای تابعیت کنند. در عمل ویزای طلایی خود مستقیماً تابعیت نمی‌دهد، بلکه مسیر اقامت را تسهیل می‌کند.
مدارک مورد نیاز برای شهروندی اسپانیا
برای ارسال درخواست تابعیت اسپانیا، باید مدارک متعددی را آماده کنید. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
| دسته‌بندی | نام مدرک | توضیحات |
|---|---|---|
| 1. مدارک هویتی و اقامتی | گذرنامه و کارت اقامت معتبر | گذرنامه ایرانی با اعتبار کافی + کارت اقامت فعلی اسپانیا (NIE / Residencia). |
| شناسنامه و مدارک هویتی | شناسنامه ایرانی و ترجمه رسمی (با مهر دادگستری یا سفارت). در صورت اقدام از طریق ازدواج، ارائه سند ازدواج رسمی ثبت‌شده در اسپانیا الزامی است. | |
| 2. مدارک محل سکونت | گواهی ثبت محل سکونت (Empadronamiento) | سندی از شهرداری محل زندگی که ثابت می‌کند در مدت اقامت، در یک نشانی مشخص ساکن بوده‌اید. |
| 3. مدارک سوابق شخصی | گواهی عدم سوءپیشینه | گواهی از ایران + مدارکی مبنی بر نداشتن سابقه کیفری در اسپانیا. گواهی ایران باید ترجمه و تایید شود. |
| 4. مدارک آموزشی و فرهنگی | گواهی قبولی در آزمونهای زبان و فرهنگ | مدارک قبولی در آزمون DELE A2 (زبان اسپانیایی) و آزمون CCSE (قانون اساسی و فرهنگ). معافیت برای برخی متقاضیان (مثل فارغ‌التحصیلان اسپانیا) وجود دارد. |
| 5. مدارک مالی و پشتیبانی | اسناد مالی | اثبات توان مالی: سابقه کار، صورت‌حساب بانکی، بیمه درمانی معتبر و سایر مدارک مشابه. |
| 6. مدارک خانواده | مدارک فرزندان (در صورت همراه بودن) | شناسنامه یا گواهی تولد فرزندان همراه با ترجمه و تأیید رسمی، برای وارد کردن آن‌ها به درخواست تابعیت. |
| 7. هزینه‌ها و پرداخت‌ها | فیش پرداخت هزینه | هزینه رسمی درخواست شهروندی (برای سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰۴ یورو) که باید به حساب دولت واریز و رسید آن ضمیمه شود. |
| 8. ترجمه و رسمی‌سازی مدارک | رسمی‌سازی و ترجمه مدارک خارجی | تمام مدارک صادرشده در ایران باید ابتدا تصدیق شوند و سپس به اسپانیایی ترجمه رسمی گردند (نمونه: شناسنامه، گواهی تولد یا ازدواج). |
چگونه برای اخذ شهروندی اسپانیا درخواست دهیم؟
برای دریافت شهروندی اسپانیا، باید مراحلی را گام‌به‌گام طی کنید. عدم آگاهی از مراحل و اهمیت هر یک از آن‌ها، تمامی روند اخذ شهروندی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. به‌طورکلی مراحل دریافت شهروندی اسپانیا به شرح زیر است:
- آماده‌سازی مدارک
ابتدا تمامی مدارک فوق را جمع‌آوری، ترجمه و تایید کنید. از همین حالا شروع به درخواست گواهی عدم سوءپیشینه از ایران کنید؛ این روند ممکن است چند ماه طول بکشد.
- ثبت درخواست در دفاتر مربوطه
پس از تکمیل مدارک، باید درخواست کتبی شهروندی را به دفتر ثبت احوال محلی (Civil Registry) یا از طریق سامانه آنلاین وزارت دادگستری اسپانیا ارائه دهید. درخواست اینترنتی معمولاً سریع‌تر رسیدگی می‌شود. هنگام ثبت درخواست، برچسب محل اقامت (empadronamiento) و سابقه اقامت شما بررسی می‌شود.
- انتظار بررسی پرونده
پس از ارسال درخواست، روند اداری آغاز می‌شود. به طور معمول حدود ۱ تا ۲ سال طول می‌کشد تا نتیجه نهایی اعلام شود. در این مدت ممکن است از شما مدارک تکمیلی خواسته شود؛ حتماً در مهلت مشخص پاسخ دهید. وزارت دادگستری قابلیت پیگیری الکترونیکی (سامانه “Cómo va lo mío”) برای اطلاع از وضعیت پرونده شما ایجاد کرده است.
- سوگند وفاداری
اگر درخواست شما پذیرفته شود، باید در دفتر ثبت احوال یا کنسولگری اسپانیا حاضر شوید و سوگند وفاداری به قانون اساسی اسپانیا و تاج‌وتخت یاد کنید. این مرحله نهایی صدور شهروندی است.
- صدور شناسنامه و گذرنامه
پس از سوگند، سند ثبت تابعیت در ثبت احوال وارد می‌شود. سپس شما کارت شناسایی ملی (DNI) و گذرنامه اسپانیایی دریافت می‌کنید. ازاین‌پس شما شهروند رسمی اسپانیا خواهید بود و از مزایای آن بهره‌مند می‌شوید.
نکات مهم برای اخذ شهروندی اسپانیا
- کامل‌نکردن مدت اقامت: پیش از ارائه درخواست باید تمام روزهای اقامت قانونی مورد نیاز طی شود؛ حتی یک روز کم‌بودن در مدت ۱۰ سال عموماً منجر به رد می‌شود.
- خروج طولانی‌مدت از اسپانیا: اگر در دوره اقامت ۱۰ساله، خارج از اسپانیا برای مدت طولانی (فراتر از حدود قانونی) بمانید، اقامت قانونی پیاپی نقض می‌شود. دقت کنید حداکثر غیبت برای دوره‌های کوتاه (۲ یا ۵ سال) تنها ۳ ماه در سال است و برای دوره ۱۰ساله تا ۶ ماه پیوسته طبق قانون مجاز است.
- سابقه کیفری: داشتن هرگونه سوابق کیفری در ایران یا اسپانیا به‌شدت مانع می‌شود. قبل از درخواست مطمئن شوید سابقه شما پاک یا به طور قانونی رفع اثر شده است.
- سند زندگی مشترک: در درخواست‌های مبتنی بر ازدواج، ارائه شواهد معتبر از زندگی مشترک در یک آدرس ضروری است. نداشتن گواهی اشتراک محل سکونت با همسر اسپانیایی برای حداقل یک سال، معمولاً باعث رد می‌شود.
- مدارک نادرست یا ناتمام: حتماً تمام مدارک خارجی باید طبق قانون اسپانیا تصدیق رسمی و به زبان اسپانیایی ترجمه شوند. استفاده از ترجمه آماتور یا ارائه مدارک منقضی و ناقص منجر به تأخیر یا رد درخواست خواهد شد.
سخن پایانی
دریافت شهروندی اسپانیا مستلزم برنامه‌ریزی بلندمدت، اخذ اقامت قانونی مناسب و طی مراحل اداری دقیق است. در این راه توجه به پیش‌نیازها (قوانین اقامت، آزمون زبان)، جمع‌آوری به‌موقع مدارک معتبر و پیگیری منظم پرونده اهمیت دارد.
در نهایت، فارغ از مدت‌زمان نسبتاً طولانی، شهروندی اسپانیا مزایای فراوانی از جمله امکان زندگی در کل اتحادیه اروپا و خدمات اجتماعی گسترده را به همراه دارد. قبل از اقدام حتماً شرایط خود را ارزیابی کنید و در صورت نیاز از مشاوره حقوقی موسسه مهاجرتی ایمی اسپات استفاده نمایید تا مسیر روشن‌تری پیش رو داشته باشید.
از مشاوره تا اقامت در کنار شما
فرم کوتاه اسپانیا-آخر مطالب
انتخاب روش مهاجرتی
سوالات متداول درباره شهروندی اسپانیا بعد از مهاجرت
چگونه میتوانم از وضعیت درخواست شهروندی خود مطلع شوم؟
با مراجعه به سامانه آنلاین وزارت دادگستری اسپانیا میتوانید با واردکردن اطلاعات پرونده، در لحظه از پیشرفت درخواست خود باخبر شوید.
هزینه ثبت درخواست شهروندی اسپانیا چقدر است؟
هزینه دولتی درخواست تابعیت اسپانیا در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰۴ یورو است.
آیا فرزندان زیر ۱۸ سال من نیز تابعیت میگیرند؟
اگر فرزندتان زیر ۱۸ سال باشد، میتوانید او را بهعنوان وابسته در درخواست خود وارد کنید.
آزمون DELE و CCSE چیست و باید آن را در کجا بگذرانم؟
DELE A2 آزمون زبان اسپانیایی (سطح مبتدی) و CCSE آزمون دانش قانون اساسی و فرهنگ اسپانیا است. این آزمونها در مراکز رسمی Instituto Cervantes برگزار می‌شوند.
آیا میتوانم درخواست تابعیت را به صورت آنلاین ثبت کنم؟
بله؛ وزارت دادگستری اسپانیا امکان ثبت الکترونیک درخواست تابعیت را فراهم کرده است.
چه کسانی ممکن است از آزمونهای DELE و CCSE معاف شوند؟
معمولاً کسانی که در اسپانیا تحصیل کردهاند یا دارای سوابق آموزشی اسپانیایی (مانند دیپلم یا مدرک دانشگاهی از مؤسسه اسپانیایی) باشند یا زبان اسپانیاییزبان مادریشان باشد، میتوانند برای معافیت از آزمونها اقدام کنند.
حداقل سن لازم برای اقدام به شهروندی اسپانیا چیست؟
متقاضی شهروندی باید بالای ۱۸ سال باشد. افراد بین ۱۴ تا ۱۸ سال نیز میتوانند با اجازه و همراهی قیم قانونی (والدین) درخواست دهند.
یک پاسخ
سلام من الان اقامت قانونی اسپانیا رو دارم، ولی هنوز ۱۰ سال کامل نشده آیا می‌تونم زودتر برای شهروندی اقدام کنم؟